Hoog cholesterol geeft geen symptomen. Je voelt je prima, functioneert normaal en hebt geen klachten. Ondertussen kunnen je bloedvaten stilletjes dichtslibben. Pas bij een hartaanval of beroerte kom je erachter dat er iets mis was. Uit cijfers blijkt dat één op de vijf Nederlanders rondloopt met te hoge cholesterol waarden zonder dat ze het doorhebben.

Stille bedreiging

Het probleem met cholesterol is dat het geen pijn doet. Andere aandoeningen geven signalen. Diabetes zorgt voor dorst en moeheid. Hoge bloeddruk kan hoofdpijn veroorzaken. Maar hoog cholesterol blijft compleet onder de radar. Je lichaam geeft geen waarschuwing tot het echt mis gaat.

Die sluipende opbouw van plaque in je bloedvaten gebeurt over jaren. Het begint met kleine afzettingen die geleidelijk groter worden. Op een dag is een bloedvat zo vernauwd dat er problemen ontstaan. Hart, hersenen of andere organen krijgen te weinig zuurstof. Dat moment komt onverwacht.

Waarom zo veel mensen het missen

Veel mensen gaan niet naar de huisarts als ze zich goed voelen. Preventief onderzoek staat niet hoog op de prioriteitenlijst. Werk, gezin en dagelijkse drukte gaan voor. Een cholesterol controle voelt niet urgent als er niets aan de hand lijkt.

Ook jonge mensen denken dat het hen niet treft. Hoog cholesterol associëren ze met ouderen. Toch kunnen ook dertigers verhoogde waarden hebben, vooral als het erfelijk is. Die misvatting zorgt ervoor dat veel gevallen onontdekt blijven tot er schade is.

Erfelijkheid speelt grote rol

Sommige mensen kunnen gezond leven en toch hoog cholesterol hebben. Dat komt door genetica. Familiale hypercholesterolemie is een aandoening waarbij je lichaam cholesterol niet goed afbreekt. Die staat los van levensstijl.

Heb je familie met hartproblemen op jonge leeftijd? Dan is de kans groter dat jij ook verhoogd risico loopt. Cholesterol meten is dan essentieel. Je kunt er niet vanuit gaan dat het goed zit omdat je gezond eet en sport.

Levensstijl maskeert het probleem

Mensen die sporten en gezond eten voelen zich vaak veilig. Ze denken dat ze geen risico lopen. Toch kan ook bij hen cholesterol te hoog zijn. Beweging helpt maar is niet altijd voldoende om slechte genetica te compenseren.

Ook slanke mensen kunnen hoog cholesterol hebben. Het zit niet alleen in overgewicht. Je uiterlijk zegt niets over je cholesterol waarden. Die misvatting zorgt ervoor dat veel mensen zich niet laten testen.

Simpele test geeft zekerheid

Cholesterol meten is tegenwoordig eenvoudig. Geen afspraak maken en wachten. Thuistesten maken het mogelijk om zelf te prikken en resultaat binnen dagen te krijgen. Die lage drempel maakt het makkelijker om het gewoon te doen.

Weten waar je staat geeft rust. Of je ontdekt dat je actie moet ondernemen. Beide uitkomsten zijn waardevol. Liever nu weten dan over tien jaar erachter komen bij een hartaanval.

Behandeling werkt

Gelukkig is hoog cholesterol goed te behandelen. Aanpassingen in voeding helpen. Meer bewegen verlaagt waarden. En als dat niet genoeg is, zijn er medicijnen die effectief werken. Maar dat kan allemaal pas als je weet dat er een probleem is.

Vroege detectie voorkomt ernstige gevolgen. Hart en bloedvaten krijgen minder schade als je tijdig ingrijpt. Die jaren winst zijn onbetaalbaar.

Verantwoordelijkheid nemen

Op je gevoel afgaan is bij cholesterol gevaarlijk. Het is een loterij die je kunt verliezen. Door te testen neem je controle. Je wacht niet af tot het mis gaat maar handelt preventief.