Zodra de temperatuur stijgt, raken niet alleen wij mensen oververhit in onze voorjaarsjassen. Ook schapen beginnen te puffen onder hun wollen dekbed. Gelukkig is het in Zaandam elk jaar weer raak: het grote scheren kan beginnen.

In het Darwinpark verandert een grasveldje dan al snel in een pop-up kapsalon voor herkauwers. Boer Jan komt met zijn tondeuse, kinderen mogen een pluk wol aaien, en er is altijd iemand die vraagt of je van schapenwol ook sokken kunt breien. (Ja. En ook onderzetters. En wandtapijten, als je geduld hebt van beton.)

Van blèrend beest tot blote billetjes

Het scheren van een schaap ziet er op het eerste gezicht misschien wat komisch uit. Een nerveus blèrend dier, liggend in een pose die het midden houdt tussen yoga en totale overgave, krijgt binnen een paar minuten een make-over waar menig kapsalon jaloers op zou zijn. Maar vergis je niet: het is een serieus ambacht. En anno nu wordt dat ondersteund door techniek.

De stille held van het scheerseizoen: de schapen scheermachine

Waar vroeger een groot, rammelend apparaat op diesel nodig was om een schaap zijn jas uit te trekken, zijn er tegenwoordig compacte schapen scheermachines die het werk lichter, sneller en diervriendelijker maken.

Ze zijn zo ontworpen dat ze soepel over de huid glijden zonder de vacht te trekken of het dier te bezeren. Dat scheelt niet alleen een hoop stress voor het schaap, maar ook voor de boer die er soms tientallen op een dag moet doen. Je hoort het schaap nog net niet bedanken, maar de blik van opluchting spreekt boekdelen.

Zelf schapen houden in de Zaanstreek? Dan is zo’n elektrische scheermachine geen overbodige luxe. Steeds meer hobbyboeren kiezen ervoor om het scheren zelf te doen – met een degelijke machine, een beetje techniek en een handvol schapenliefde kom je een heel eind.

Wat doen we met al die wol?

De vacht van één schaap levert al gauw een halve vuilniszak aan wol op. En nee, die gooi je niet bij het restafval. In de Zaanstreek worden de vachten regelmatig opgehaald voor hergebruik. Lokale handwerkgroepen vilten er kussens van, sommige ondernemers gebruiken het voor isolatie, en creatieve zielen maken er decoratie van die precies op een bos mos lijkt – maar dan met karakter.

Scheren blijft traditie, zelfs met technologie

Of het nu met een ouderwetse schaar gebeurt of met een flitsende schapen scheermachine, het scheren van schapen blijft een jaarlijks ritueel waar jong en oud van geniet. Het is een moment waarop techniek, traditie en een beetje Zaanse nuchterheid samenkomen.

Dus zie je deze lente een schaap in zijn blote billen over de dijk paraderen? Weet dan: ergens in Zaandam heeft iemand een scheermachine opgepakt, z’n rug gebogen en gedacht: “Het is weer zo ver.”