ZAANSTAD - Zaanstad komt met een nieuw maaibeleid om de biodiversiteit in de gemeente te vergroten. Er is landelijk een sterke afname van biodiversiteit door bevolkingsgroei, intensivering van de landbouw en toenemende verstedelijking. Wethouder Openbare Ruimte, Gerard Slegers: "De terugloop van de verschillende soorten planten en dieren in Nederland is alarmerend. Daarom is het zo belangrijk om ons maaibeleid daarop aan te passen. Dat doen we om de insectenpopulatie – die een belangrijke rol speelt in onze voedselvoorziening – zoveel mogelijk in stand te houden. Ook in onze stedelijke omgeving kunnen we helpen om de biodiversiteit te versterken, onder andere door de manier waarop we de openbare ruimte beheren."


Op juni 2019 is de motie Beter maaibeheer aangenomen door de raad, die de gemeente opdraagt om te komen tot een maaibeheer dat de biodiversiteit bevordert. De gemeente wil meer verschillende soorten insecten, dieren en planten aantrekken door de grond te verschralen en het gras anders en op sommige plekken minder vaak te maaien.

Doelen van het maaibeheer
In de nota maaibeleid zijn de vijf doelen van het maaibeheer, de visie, de aanpak en de financiële kaders te lezen. Het maaibeheer heeft vele functies waar Zaanstad op inzet. Het maaibeheer: faciliteert de functie van grasvelden in de stad. Grasvelden als ligweide, om te sporten of honden uit te laten; draagt bij aan een schone en veilige openbare ruimte. Deze is aantrekkelijk door afwisseling van open en dichte gebieden, zon en schaduw en kleine ruimtes en vergezichten. Open en overzichtelijke grasvelden dragen bij aan de sociale veiligheid. Zwerfafval is makkelijker te bestrijden, waardoor het schoner blijft en de openbare ruimte een prettigere plek is; zorgt voor een veilige verkeersafwikkeling, doordat de wegen overzichtelijk zijn; versterkt de biodiversiteit, met (meer) inheemse soorten; draagt bij aan het welzijn van mens en dier: bijvoorbeeld minder reuzenberenklauw en grasaren.

Bermen en grasvelden minder vaak maaien
Het stedelijke gebied van Zaanstad is omringd door natuurgebieden met daardoorheen watergangen, spoorlijnen en wegen. Om de biodiversiteit te versterken, is het belangrijk om de maaistructuren op elkaar aan te passen. De belangrijkste aanpassing ten opzichte van het vorige beleid, is het meer biodivers maaien van de grasvelden. Met als uitgangspunt: het gras is lang waar het kan, kort waar het moet en de veiligheid komt op de eerste plaats. Door minder te maaien is er meer ruimte voor andere soorten planten om te groeien en die verschillende soorten insecten aantrekken zoals fluitenkruid en orchideeën.

Een arme(re) grond vergroot de biodiversiteit
Beheerder Groen, Arjan Schreuder: "Veel grasvelden in Zaanstad hebben een voedselrijke bodem. Na maaien hebben we het organisch materiaal vaak laten liggen. Dit is vooral goed voor het gras, maar dat laat weinig ruimte over voor andere soorten. Het versterken van de biodiversiteit gaat verder dan minder maaien: we moeten de bodem voedselarmer maken en zorgen voor meer variatie in het onderhoud. Dit kan door, bij de aanleg van gras, minder voedselrijke grond aan te brengen en door maaisel af te voeren. Een meer biodivers maaibeheer richt zich op het vergroten van de overlevingskansen van wilde bijen, vogels, vlinders en sprinkhanen."

De aanpak
Maaien moet gebeuren op verschillende plekken zoals bij het hoofdwaterstelsel, hoofdwegen en randzones. Maar ook bij recreatiegebieden zoals het Jagersveld, het Vijfhoekpark en het Noordsterpark. De bodem kan verschraald worden door maaisel afvoeren. Maar vanwege de veenbodem in Zaanstad is verschralen lang niet overal mogelijk. Omdat er dan juist veel voedingsstoffen in de bodem aanwezig zijn. Ook de stikstofuitstoot leidt tot een rijkere bodem. Daarom moet Zaanstad keuzes maken voor de meest kansrijke locaties.

Uitvoering
De gemeente heeft een aantal scenario's uitgewerkt hoe zij uitvoering kan geven aan het maaibeleid. Het college heeft de voorkeur voor het scenario dat binnen het financiële kader valt (€ 950.000,- per jaar). De insteek is dat er meer biodivers gemaaid gaat worden door het maken van andere keuzes. Zoals het omzetten van gazon naar een ruige bermbegroeiing, het aanpassen van ruige bermbegroeiing naar een bloemrijke kruidenbegroeiing. Het college van B & W heeft de nota maaibeleid vandaag gedeeld met de gemeenteraad en vraagt hen in te stemmen.

Meer informatie over biodiversiteit is te vinden op buitengewoon.Zaanstad.