ZAANDAM - Het college van B&W van Zaanstad legt de begroting 2026-2029 voor aan de Zaanse gemeenteraad. In de voorjaarsnota is eerder dit jaar de koers bepaald de begroting voor de jaren 2026 en 2027 te laten sluiten. Vanaf 2028 leiden aanhoudende problemen met financiering van de Jeugdzorg tot grote tekorten. In het laatste jaar van deze bestuursperiode neemt het College van B&W de verantwoordelijkheid voor het zo gezond mogelijk achterlaten van de Zaanse financiën. Komende maart zijn de gemeenteraadsverkiezingen.

De begroting die het college nu presenteert houdt vast aan deze koers. Het financiële beeld is ten opzichte van de voorjaarsnota negatiever geworden doordat het Rijk de aanbevelingen van de commissie Van Ark niet structureel heeft overgenomen. Van Ark adviseert het Rijk over omgang met de stijgende kosten van de jeugdzorg. Zaanstad had hierop in de voorjaarsnota wel gerekend. Tijdens Prinsjesdag bleek dat slechts sprake is van incidentele compensatie van de jeugdzorgkosten uit 2023 en 2024. Een structureel gat in de begroting blijft daarmee dreigen.

Wethouder Stephanie Onclin (Financiën): "Met name in de jaren 2028 en verder leiden de kosten van de Jeugdzorg tot grote tekorten. We maken daarom in de meerjarenbegroting voor 2028 en 2029 duidelijk aanwijsbaar welk deel van deze tekorten veroorzaakt wordt door de gebrekkige financiering vanuit Den Haag. Dit is relevant omdat de commissie Van Ark in 2027 opnieuw gaat kijken naar de mate waarin gemeenten gecompenseerd worden voor deze groeiende taak. Bij onze begroting zie je dat precies daar de schoen blijft wringen. We blijven als Zaanstad duidelijk hoorbaar in de lobby voor een structurele oplossing".

Incidentele knelpunten opgelost met incidentele inkomsten
Door deze ontwikkeling en een aantal andere bijstellingen op de begroting moet Zaanstad een aanvullend tekort van in totaal € 3,3 miljoen voor 2027 corrigeren. Daarnaast spelen meerdere incidentele knelpunten op de begroting. Dit wordt mede veroorzaakt doordat voor een aantal activiteiten de incidentele externe dekking afloopt. Een voorbeeld hiervan is financiering van het Team Wijkgerichte Overlast. Het college lost dit op door gebruik te maken van de eerder genoemde incidentele compensatie van de jeugdzorgkosten uit 2023 en 2024.

Nu geen extra lastenverhoging en drastische bezuinigingen
Door het kunnen gebruiken van deze incidentele inkomsten voert het college nu geen drastische bezuinigingsmaatregelen door. De lokale lasten worden wel zoals jaarlijks gecorrigeerd voor inflatie. Ook is gekozen de algemene lasten van onze inwoners niet nu al te verhogen om de begroting in de toekomst sluitend te maken. Doordat de onzekerheid over de financiële situatie speelt op de langere termijn (2028 en verder) vindt het college het niet wenselijk nu al hierop vooruitlopend ingrijpende maatregelen te nemen.


Wethouder Stephanie Onclin hierover: "Nu al lokale lasten verhogen en drastische bezuinigingen doorvoeren vooruitlopend op een dreigend gat in de begroting vanaf 2028 zou zúlke grote financiële gevolgen hebben, dat we dit onverantwoord vinden. We gaan niet nu al voorzieningen en dienstverlening versoberen of een veel groter beroep doen op de portemonnee van Zaankanters en Zaanse ondernemers. Bij onze collega-gemeenten is helaas nu geen meerderheid te vinden voor een gang naar de rechter om eerlijke afspraken rond de kosten Jeugdzorg af te dwingen – dit is en blijft de financiële molensteen om de nek van gemeenten. We blijven ons inzetten voor een betere balans tussen 'taken en knaken' en een gezonde financiële verhouding tussen Rijk en gemeenten".

Begroting in de raad
De begroting is donderdagavond 2 oktober aangeboden aan de gemeenteraad. Op dinsdag 28 oktober zijn de Algemene Beschouwingen. Hierbij delen alle raadsfracties hun standpunt over de begroting en hun eigen bredere politieke visie voor de komende jaren. Op donderdag 30 oktober en dinsdag 4 november debatteert de gemeenteraad. Op 11 november beslist de Zaanse gemeenteraad definitief over de begroting.

Alle stukken vind je hier: Begroting 2026-2029 Zaanstad – iBabs Publieksportaal